عمل لوزه، نوعی عمل جراحی برای برداشتن لوزه‌ها است. لوزه‌ها دو غده کوچک هستند که در پشت نای قرار دهند. لوزه‌ها جایگاه گلبول‌های سفید خون هستند که برای مبارزه با عفونت‌ها عمل می‌کند اما گاهی خود لوزه‌ها دچار عفونت می‌شوند.
قسمتی از بافت لنفاوی موجود در حلق به نام آدنوئید یا لوزه سوم در انتهای بینی و پشت حلق جای گرفته است. علائمی مانند گلو درد، تنفس بد بو، آبسه، مسدود شدن مسیر هوایی بینی به دلیل عفونت و بزرگ شدن لوزه ها است که نتایجی هم چون ضعف در هضم غذا، خروپف، آپنه خواب مزمن یا مکرر را در پی خواهد داشت.
با ملتهب شدن لوزه سوم و بزرگ شدن آن، اختلالات تنفسی و عفونت گوش و سایر مشکلات پدیدار می شوند. از جمله روش های جراحی به منظور حذف لوزه و آدنوئید، تونسیلکتومی و آدنوئیدکتومی را می توان نام برد.
عمل لوزه چیست و برای چه انجام می شود؟
عمل لوزه، نوعی عمل جراحی برای برداشتن لوزه‌ها است. لوزه‌ها دو غده کوچک هستند که در پشت نای قرار دهند. لوزه‌ها جایگاه گلبول‌های سفید خون هستند که برای مبارزه با عفونت‌ها عمل می‌کند اما گاهی خود لوزه‌ها دچار عفونت می‌شوند.
ورم لوزه‌ها به دلیل عفونت کردن لوزه‌ها است که با ورم و درد گلو همراه است. ازاین رو ممکن برای درمان مجبور به عمل لوزه‌ها شد. علائم دیگر ورم لوزه‌ها شامل تب و ورم غدد ناحیه گردن می‌گردد. همچنین ممکن است پزشک در زمان مراجعه متوجه سرخی گلو و لایه سفید یا زردرنگ در اطراف لوزه شود. برخی مواقع ممکن است ورم لوزه‌ها خودبه‌خود بهبود می‌یابد اما در مواردی ناگزیر به عمل جراحی و مصرف آنتی‌بیوتیک باید بود.
عمل لوزه‌ها در مواردی نیز برای درمان مشکلات تنفسی از قبیل نفس‌تنگی و خروپف به کار می‌رود.
چه کسانی نیاز به عمل لوزه‌ها دارند؟
ورم لوزه‌ها و عمل لوزه‌ها بیشتر در کودکان رایج است؛ اما این بدین معنا نیست که این مشکل در بزرگسالان نیست و ایشان نیازی به عمل جراحی لوزه ندارند. گاهی اوقات ورم لوزه‌ها به‌اندازه‌ای نیست که نیاز به عمل داشته باشد. عمل لوزه گزینه‌ای برای درمان لوزه در آنانی است که دچار گلودرد و ورم لوزه هستند. درصورتی‌که بیش از 7 بار در سال دچار ورم لوزه و گلودرد شدید راجع عمل لوزه با پزشک خود مشورت کنید.
عمل لوزه همچنین در معالجه برخی امراض دیگر کاربرد دارد. به عنوان مثال:
- مشکل تنفس به دلیل ورم لوزه
- خروپف‌های بلند
- نفس‌تنگی در خواب
- خونریزی لوزه
- سرطان لوزه
آمادگی های لازم برای قبل از جراحی
عمل های جراحی لوزه در بیمارستان ها یا مراکز جراحی در زمان های گذشته به صورت سرپایی صورت می گرفت و لازم است نکات بسیار مهمی درباره مجموعه اقدامات قبل از عمل، اجرایی شوند.
1- در صورت تجویز پزشک به انجام تست های آزمایشگاهی، بیمار باید همه ی آن ها را چند روز قبل از جراحی مهیا سازد.
2- مصرف داروهای ضدعفونی دو هفته قبل از انجام عمل باید متوقف گردد. این قبیل داروها شامل آسپرین‌ها، ایبوپروفن و ناپروکسن میشود. مصرف هر گونه داروی حاوی آسپرین به مدت ده روز قبل از عمل مطلقا ممنوع است. باید داروهای مصرفی را به دقت بررسی کرد زیرا بسیاری از داروهای موجود در بازار حاوی آسپرین یا ایبوبروفن می باشند.این نوع داروها باعث افزایش خونریزی در طول عمل و بعدازآن میشود. توصیه میشود پزشک را از مصرف هرگونه دارو شیمیایی و گیاهی آگاه کنید.
3- خوردن و نوشیدن، 6 ساعت قبل از جراحی به دلیل ایجاد مشکل در مرحله بیهوشی، ممنوع است. همچنین خالی بودن شکم قبل از باعث کاهش حالت تهوع میشود. ازاین‌رو توصیه میشود از خوردن و نوشیدن قبل از عمل اجتناب گردد.
عمل لوزه در کودکان
شاید بهترین فردی که بتواند تشخیص دهد عمل لوزه برای کودک لازم است یا خیر یک متخصص گوش حلق و بینی باشد. زیرا در ذهن پدر و مادر ها این سوال وجود دارد که آیا این عمل باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن کودک می شود یا خیر؟ که در جواب آنها باید گفت درست است که لوزه ها یکی از عضو هایی در بدن است که نقش ایمنی دارد اما اگر خود دچار عفونت های پیاپی بشوند جراحی نکردن می تواند ظلمی به کودک باشد.
داشتن صداقت با کودکان درباره عملی که قرار است روی آن ها انجام شود، نقش اساسی دارد. تلاش کنید با آن ها درباره ی فواید این جراحی گفتمان داشته باشید تا رضایت شان را کاملا جلب کنید. به کودک اطمینان خاطر دهید که تا زمان پایان جراحی او را تنها نخواهید گذاشت. پیدا شدن دیدی مثبت نسبت به جراحی در کودک قدری استرس او را می کاهد.
در اتاق عمل چه چیزی منتظر بیمار است؟
راه‌های مختلفی برای برداشتن لوزه‌ها وجود دارد که یکی از آنها روش cold knife (steel) dissection است. در این روش لوزه‌ها از طریق اسکالپل یا چاقو جراحی توسط جراح برداشته میشود.
سوزاندن بافت لوزه، روش دیگری است که برای عمل لوزه‌ها استفاده میشود. همچنین از امواج فراصوت برای درمان لوزه‌ها در مواردی استفاده میشود. عمل لوزه معمولاً به مدت نیم ساعت طول می‌کشد.
تمامی روش‌ها شامل بیهوشی است و بیمار بی‌هوش بوده و درد را احساس نمی‌کند. پس از عمل و به هوش آمدن شمارا در اتاق ریکاوری نگه‌داری می‌کند درصورتی‌که عمل با موفقیت همراه بوده باشد پس از یک بیمار مرخص میشود. ترکیبی که برای بیهوشی عمومی در اتاق عمل توسط متخصصین بیهوشی مورد استفاده قرار می گیرد، شامل ترکیباتی از گاز و یک داروی درون وریدی است. به محض اثر بخشی داروی بیهوشی، جراح بدون برش های خارجی و با سوزاندن ته لوزه سوم، طی مدت زمان کمتر از یک ساعت، آدنوئید را بیرون می آورد. لازم به ذکر است که لوزه سوم معمولا توسط وسیله های مخصوصی از گلو خارج می کنند.
عوارض و خطرات در حین جراحی لوزه
عمل لوزه یک عمل معمولی و روتین است اما همانند تمام عمل‌های جراحی ممکن است خطراتی ازجمله موارد زیر داشته باشد:
- ورم
- عفونت
- خونریزی
- حساسیت به داروهای بیهوشی
پس از عمل جراحی
بیمار پس از به هوش درد در ناحیه گلو را احساس می‌کند و حتی ممکن است پس از عمل دارای گلودرد باشد. همچنین احساس درد در ناحیه گردن، فک و گوش در بیمار وجود دارد. به همین دلیل 2 الی 3 روز استراحت پس از عمل لوزه برای بیمار توصیه میشود.
مراقبت های بعد از عمل لوزه
نوشیدن آب برای مرطوب شدن گلو نیز مناسب است. همچنین سوپ گرم به‌عنوان غذای مناسب برای بهبود است. خوردن غذای نرم مانند پودینگ و بستنی پس از چند روز توصیه میشود. از خوردن غذای سفت، خشک و تند تا بهبودی کامل باید اجتناب کرد.
مصرف داروها در بهبودی شما نقش مؤثری دارد، لذا توصیه میشود مصرف دارو به‌صورت منظم و سروقت باشد. در صورت تب و خونریزی پس از عمل به پزشک خود مراجعه کنید. خروپف در خواب تا دو هفته پس از عمل عادی است و پس از آن در صورت تنگی نفس به پزشک خود مراجعه کنید.
بسیاری از بیماران پس از دو هفته استراحت، قادر به رفتن محل کار و مدرسه هستند. همچنین بسیاری از افرادی که عمل لوزه انجام می‌دهند در آینده کمتر دچار عفونت گلو می‌شوند.
دکتر سید محمد لاجوردی متخصص گوش، حلق، بینی و جراح بینی
برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.