آندوسکوپی سینوس در طول سال ها به طور کامل تکامل یافته است. در روش های اولیه جراحی سینوس ، برش های خارجی انجام می شد که نیاز به پانسمان گسترده بینی ( استفاده از گاز یا سایر مواد در بینی برای کنترل خونریزی پس از جراحی) ، بود و باعث درد و ناراحتی شدید شده و دوره بهبودی آن طولانی بود. در ادامه دکتر سید محمد لاجوردی ، جراح گوش ، حلق و بینی در رابطه با این پروسه جراحی ، اطلاعات بیشتری ارائه می دهد.
جراحی آندوسکوپی سینوس
با پیشرفت های اخیردرتکنولوژی ، از جمله آندوسکوپی بینی ، این پروسه عمل بدون برش صورت یا دهان ، و از درون حفره های بینی انجام می شود. آندوسکوپی بینی با استفاده از یک تلسکوپ فلزی با نور کم صورت می گیرد که در سوراخ بینی اعمال می شود. آندوسکوپ اجازه می دهد تا جراح در داخل بینی و سینوس ها را با یک دوربین ویدئویی ویژه متصل به آندوسکوپ ، ببینید. امروزه ، آندوسکوپی سینوس معمولا با کمترین پانسمان بینی ، درد خفیف و زمان بهبودی کوتاه انجام می شود.
جراحی سینوس ، بر خلاف سایر انواع جراحی که در آن یک بخش یا ارگان بیمار برداشته می شود، از مسیرهای موجود سینوسی علاوه بر حذف بافت آسیب دیده بیمار استفاده می کند ومراقبت بعد ازعمل به شکل جراحی بستگی دارد. یکی از شایع ترین مشکلات این روش ، مراقبت پس ازعمل و پیگیری آن است. مراقبت پس از عمل معمولا با نظارت پزشک انجام می شود. دستورالعمل های ارائه شده برای کمک به بیماران در جراحی سینوس به راحتی ممکن بوده و برای جلوگیری از ایجاد عوارض به کار می رود. توصیه می شود که بیماران این دستورالعمل ها را به دقت دنبال کنند.
هدف از آندوسکوپی سینوس چیست ؟
د رواقع هدف اصلی این روش درمانی می تواند از میان برداشتن عفونت ها و ترشحات درون سینوس خواهد بود که این موارد مانعی برای مسیر تنفسی افراد می شود. اما بجز این هدف اهداف دیگری را نیز داراست که در ادامه به آن ها می پردازیم. عبارتند از :
- درمان و بهبود سینوزیت مزمن
- کمتر شدن مقدار ترشحات
- افزایش کیفیت بویایی
- کم شدن بیماری های مرتبط با سینوزیت
در چه مواردی دکتر آندوسکوپی سینوس را توصیه می کند؟
در حالت اولیه زمانی این روش را دکتر برای شما تایید می کند که تشخیص بیماری سینوزیت داده شده باشد. اما برای برداشتن تومور سینوس ، بهبود تخلیه مجاری اشکی ، کم کردن فشار کره چشم یا عصب آن و کمک به توقف خونریزی بینی می تواند از دیگر کارکردهای مهم آندوسکوپی سینوس باشد.
آیا جراحی آندوسکوپی سینوس با درد همراه است ؟
به طور معمول مسدود شدن بینی و احساس درد خفیف تا چند روز بعد از آندوسکوپی امری طبیعی بوده که می توان با استفاده از مسکن های تجویز شده توسط دکتر این احساس را به طور کامل برطرف ساخت. اما اگر میزان درد موجود بیشتر شد بایستی پزشک را در جریان بگذارید و در صورت نیاز به دکتر بینی مراجعه کنید.
دوره نقاهت آندوسکوپی سینوس
این روش به بستری در بیمارستان نیازی ندارد و تمام مراقبت ها در منزل و به عهده فرد خواهد بود. 3 الی 5 روز استراحت کنید اما توصیه های مهمی مد نظر نیست که فرد بخواهد انجام بدهد. بعد از تمام شدن روند می توانید به انجام امور روزمره خود ادامه دهید. و نیاز به استراحت مطلق ندارید.
آیا دمیدن در بینی بعد از آندوسکوپی سینوس مشکلی برای فرد به همراه می آورد؟
مقادیری از خونابه و مخاط بینی ممکن است بعد از تمام شدن روند از بینی خارج شود که اتفاقی طبیعی بوده و جای نگرانی وجود ندارد. برخی از دکتران استفاده از پماد و اسپری را برای اشخاص توصیه می کنند و در کنار این موارد عمدتا توصیه می شود که برای مدتی از فین کردن و دمیدن در بینی خود ممانعت کنید.
چه زمانی به جراحی آندوسکوپی سینوس احتیاج پیدا می کنیم ؟
شایع ترین علت انجام عمل جراحی آندوسکوپیک سینوس معمولا «سینوزیت مزمن» است. سینوزیت مزمن یک اصطلاح عمومی برای التهاب، تورم بینی و سینوس ها است که با درمان های معمول پزشکی بهبود نمی یابد.
اصطلاح مزمن به این معنی است که التهاب در بینی و سینوس ها باقی می ماند و با گذشت زمان (معمولا حداقل 3 ماه) از بین نمی رود. عفونت، پولیپ بینی (تورم غیر سرطانی بینی – سینوس)، آلرژی و سایر موارد ممکن است باعث التهاب بینی و سینوس ها شود. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله پولیپ و آندوسکوپی سینوس را مطالعه کنید.
دلایل ابتلا به سینوزیت
دلیل اصلی ابتلا به رینوسینوزیت مزمن یا سینوزیت مزمن ، هنوز کاملا شناخته شده نیست. اطلاعات ارائه شده برای کمک به آماده سازی افراد برای عمل جراحی سینوس و کمک به درک واضح روش ، خطرات ، وعوارض جراحی سینوس است.دلایل متفاوتی برای جراحی سینوسی وجود دارد که شامل: عفونت های مکرر (به این معنی که عفونت ها از بین می روند اما مجددا عود می کنند) ، عفونت های سینوسی در ناحیه چشم، صورت یا مغز، پولیپ بینی ، تومور حفره های بینی و سینوسی (رشد سرطانی و غیر سرطانی)، نشت مایع مغزی در بینی، انسداد مجرای اشکی و غیره است.
علاوه بر این ، پیشرفت های اخیر درعمل جراحی آندوسکوپی سینوس اجازه می دهد تا جراح سینوس، مناطق مغز وغده هیپوفیز را هم بررسی کند.روش جراحی یا درمان در هر مورد فردی متفاوت است. جراح سینوس شما تعیین خواهد کرد که آیا آندوسکوپی در سینوس بهترین گزینه برای مشکل بینی یا سینوسی شما است یا خیر.
کاندیدای مناسب جراحی آندوسکوپی سینوس
- افرادی که با انسداد سینوس مواجه هستند به دلیل آناتومی سینوسی که دارند ، گزینه مناسبی برای انجام این جراحی می باشند.
- بیمارانی که دچار التهاب و تورم و اختلال در غشای مخاطی سینوس هستند نیز کاندید مناسبی برای این جراحی خواهند بود.
مزایای جراحی آندوسکوپی سینوس
چنانچه هیچ یک از روش های دارویی سبب بهبود علائم سینوسی و سینوزیت نشوند ؛ آخرین گزینه درمانی ، جراحی آندوسکوپ در سینوس می باشد. انجام این جراحی از مزایای زیر برخوردار است :
- کاهش سینوس های ناسالم و عفونت های سینوسی
- بهبود مسیر زهکشی سینوس ها از طریق گسترش مسیر تخلیه طبیعی
- از مهم ترین مزایای جراحی آندوسکوپ سینوس می توان به این مسئله اشاره کرد که پس از باز شدن سینوس ها ، امکان استفاده مجدد از داروها ، اسپری ها و شستشو دهنده ها وجود دارد.
لازم به ذکر است که جراحی سینوس در همه موارد نمی تواند موثر واقع شود و به درمان قطعی سینوزیت بیانجامد. در حقیقت هیچ نوع روش جراحی ای قادر به درمان و رفع کامل اختلالات و مشکلات مربوط به غشای مخاطی و پولیپ بینی نمی باشد. البته باید خاطر نشان نمود که عمل جراحی آندوسکوپی سینوس در بسیاری از موارد ، مثمر ثمر واقع شده و به عنوان یکی از مهم ترین مراحل در مدیریت مشکلات سینوسی از آن یاد می شود.
نحوه انجام جراحی آندوسکوپی سینوس چگونه است ؟
این جراحی ، جهت درمان سینوزیت مزمن استفاده می شود و می تواند تحت بیهوشی عمومی انجام گردد. بیهوشی عمومی ؛ بدین معنا است که بیمار باید طی عمل ، به وسیله داروهای مخصوص بیهوشی به طور کامل بیهوش شود. طی این پروسیجر ، از یک تلسکوپ کوچک موسوم به آندوسکوپ استفاده می شود که مجهز به یک دوربین است و از طریق آن می توان داخل بینی و سینوس ها را دید.
لازم به ذکر است که این ابزار ؛ از طریق حفره بینی ، وارد بینی و سینوس های بیمار می شود.
دوران نقاهت بعد از جراحی آندوسکوپی سینوس
پس از عمل جراحی ، ممکن است بینی بیمار پانسمان شود ؛ اگرچه این نوع پانسمان نسبت به روش های قدیمی جراحی سینوس ، کمتر و مناسب تر است. توجه داشته باشید که به طور کلی ، نیاز به پانسمان در این روش جراحی ؛ بستگی به نظر جراح دارد.
در خصوص دوره نقاهت این جراحی ؛ باید اشاره داشت که دوره بهبودی این عمل جراحی ، به وسعت عمل بستگی داشته و در هر بیمار متفاوت خواهد بود. در ارتباط با درد ناشی از عمل مذکور ، لازم به ذکر است که بسیاری از افراد پس از جراحی سینوس درد زیادی ندارند ، اما از آن جا که آستانه تحمل درد در افراد مختلف ، متفاوت است ؛ برخی افراد ممکن است احساس درد بیشتری داشته باشند.
از این رو پزشک معالج به منظور تسکین و التیام درد احتمالی ناشی از جراحی ، داروهایی را تجویز می نماید که باید در ساعات تعیین شده به مصرف برسند. به طورکلی ناراحتی پس از عمل نیز بعد از چند روز اول بهبود یافته و علائم خفیف گاهی تا چند هفته پس از عمل جراحی ادامه می یابد.
توجه داشته باشید از آن جا که جراحی سینوس ؛ تنها یک گام در راستای درمان بیماری سینوسی محسوب می شود ؛ جراح ممکن است پس از جراحی ، داروهایی اعم از سرم شستشوی بینی ، اسپری های استروئیدی بینی و احتمالا داروهای آنتی بیوتیک تجویز کند. ضمنا با توجه به این که در طی این جراحی ، نیازی به برش جراحی وجود ندارد ؛ قاعدتا از بروز صدمه به بافت سالم بینی پیشگیری به عمل آمده و صرفا نواحی ای از بینی و سینوس كه دچار عارضه هستند ، تحت جراحی قرار خواهند گرفت.
عوارض احتمالی جراحی آندوسکوپی سینوس
سینوس ها در مجاورت مدار چشم و مستقیما در زیر مغز قرار دارند ؛ بنابراین عدم مهارت جراح در وارد کردن آندوسکوپ و استفاده نادرست از آن می تواند سبب بروز برخی عوارض برای بیمار بخصوص در نواحی مغز و چشم شود. برخی از این عوارض احتمالی ، عبارتند از :
- خونریزی
- آسیب چشم یا بینایی
- بی حسی دائمی دندان
- ناتوانی در بهبود یا بدتر شدن حس بویایی و چشایی
- انسداد بینی به علت عدم کنترل عفونت یا پولیپ عوارض مربوط به بیهوشی
- عوارض داخل جمجمه به دلیل آسیب مغزی ، نشت مایع مغزی و عفونت مغزی
باید توجه داشت که در صورت انتخاب صحیح پزشک متخصص ، قاعدتا هیچ یک از عوارض فوق رخ نخواهند داد.